Veel opleidingen in het MBO en HBO besteden aandacht aan seksuele gezondheid, huiselijk geweld,  kindermishandeling, seksuele diversiteit en genderdiversiteit. Hier vindt u een aantal inspirerende voorbeelden. Mét tips over hoe u het zelf aan kunt pakken.

Marjo Hermens, Hogeschool Arnhem en Nijmegen: “Het is belangrijk dat docenten en opleidingen doordrongen zijn van de ernst van deze problematiek. Mensen kunnen hier hun hele leven last van houden. Daarom móet er les over gegeven worden.”

Waarom lessen op MBO en HBO?

Aankomende professionals moeten in staat zijn om gevoelige thema’s als seksuele gezondheid, huiselijk geweld en kindermishandeling te bespreken. Dit is belangrijk om een gezonde ontwikkeling te bevorderen en problemen te voorkomen. Maar ook om problemen te signaleren en adequaat te kunnen handelen bij vermoedens van grensoverschrijding, kindermishandeling of huiselijk geweld. Met scholing kunnen studenten worden toegerust voor de praktijk en kan hun handelingsverlegenheid worden weggenomen. De opleiding biedt hen zo de mogelijkheid om binnen een veilige leeromgeving preventie, gevoelige gesprekken, signalering en handelen bij vermoedens te oefenen. Niet voor niets bevat de meldcode Huiselijk geweld en kindermishandeling een scholingsplicht voor mensen die in de sectoren van de meldcode werken.

Structurele inbedding

De ministeries van VWS en OCW hebben een plan uitgewerkt om de aandacht voor deze thema’s beter ter verankeren in de relevante MBO- en HBO-opleidingen. Uit de meest recente monitorgegevens, blijkt dat er binnen veel opleidingen wel aandacht is voor de thema’s, maar dat deze vaak (nog) niet structureel is. Het is belangrijk om de aandacht voor deze thema’s binnen de opleiding goed in te bedden. Idealiter worden meerdere vakken in verschillende leerjaren aangeboden, waarbij steeds meer verdieping gegeven wordt. Dit gaat echter niet vanzelf. Een goede implementatie duurt vaak jaren.

Stappenplan

De ideale aanpak om lessen over de meldcode, geweld in afhankelijkheidsrelaties en seksualiteit te verankeren in het beroepsonderwijs bestaat niet. Wel bestaan er verschillende algemene tools en stappenplannen voor implementeren en verankeren, bijvoorbeeld de Implementatiewijzer van het NJi en de Implementatietool van ZonMw. De daar genoemde stappen hebben we samengevat in een beknopt stappenplan. We geven – waar mogelijk – per  stap voorbeelden en/of tools die bruikbaar zijn bij de verankering van lessen over onderhavige thema’s in de opleiding.

Voorbeelden uit de praktijk

Op deze pagina’s kunt u lezen hoe andere MBO- en HBO-opleidingen aandacht besteden aan seksuele gezondheid, huiselijk geweld en kindermishandeling. Elke pagina is voorzien van een aantal praktische tips en downloads.

• Geïntegreerd lesprogramma
  Een doorlopende leerlijn, structurele inbedding en verankering van de thema’s in het curriculum en het beleid is het uiteindelijke doel. Hier vindt u een aantal voorbeelden van een geïntegreerd lesprogramma.
• Vak, training of cursus
  Denkt u erover om een vak, een training of cursus over (één) van deze thema’s te ontwikkelen? Hier vindt u inspirerende voorbeelden van andere opleidingen.
• Themadag of conferentie
  Wilt u een themadag of conferentie organiseren om uw studenten een basis mee te geven? En om draagvlak voor structurele inbedding te creeëren? Lees hier een aantal voorbeelden van themadagen of conferenties.
• Inspringen op vragen en actualiteiten
  Misschien hebben uw studenten vragen over kindermishandeling of huiselijk geweld. Of leest u in de krant iets dat met seksuele diversiteit te maken heeft. Dit kunt u als aanleiding gebruiken om een les aan deze thema's te besteden. Lees hier hoe anderen inspringen op vragen en actualiteiten.
• Zorg voor studenten
  De ontwikkeling van hulpverleners vindt niet alleen in lessen op school plaats. Zorg en begeleiding van studenten met eigen ervaringen binnen opleidingen verdient aandacht.
• Regionale ondersteuning
  Wilt u regionaal aan de slag met de thema's? Lees hier hoe zes regio's dit hebben aangepakt.